مهم‌ترین فرایندی که در ساخت استخرهای مختلف از جمله استخرهای بادی، پیش ساخته و استخرهای بتنی باید در نظر گرفته شود تصفیه آب است. در روش‌های قدیمی برای تصفیه سازی، آب استخر را تخلیه و دوباره پر می‌کردند. اما در این روش آب زیادی به هدر می‌رفت. مناسب‌ترین و مقرون به صرفه‌ترین روش پاکسازی و شفاف‌سازی آب استخرها که به خاطر استفاده مکرر آلوده میشوند انجام عملیات تصفیه آب است که بسته به ابعاد و ظرفیت آب استخرها روش‌های متفاوتی دارد. مهم‌ترین فاکتور استخرها، آب است. فرایند تصفیه آب در استخرهای شنا یک فرایند سیکلی بسته است. آب استخر با استفاده از پمپ استخری در سیستم تصفیه به جریان می‌افتد. برخی پمپ آب‌ها علاوه بر تصفیه آب و زباله گیری استخرها، شفاف سازی آب هم دارند. از جمله مهم ترین تجهیزات استخر که برای تصفیه آب بکار می‌روند عبارت‌اند از:
· پمپ
· فیلتر
· تغذیه کننده شیمیایی
· سیستم تخلیه
· سیستم برگشت
· سیستم لوله‌کشی
برای از بین بردن آلودگی و کثیفی آب استخر از سیستم تصفیه گردشی استفاده میشود. مدل معمول سیستم تصفیه آب استخر بدین صورت است که دو یا چند خروجی در کف استخر و چند اسکیمر در اطراف و دورتادور لبه استخر قرار می‌گیرند که آب از آنها به سمت تاسیسات تصفیه آب خارج میشود. محل تخلیه اصلی در عمیق‌ترین و پایین‌ترین نقطه استخر تعبیه میشود و کف استخر به طوری طراحی شده است که شیب ملایمی نسبت به محل تخلیه اصلی دارد. آلودگی‌ها و کثیفی‌های کف استخر هم از این محل تخلیه میشوند. روی قسمت تخلیه کف معمولاً یک توری گذاشته میشود تا به خاطر گیر کردن مو و زباله‌های دیگر مشکل گرفتگی لوله پیش نیاید. جمع آوری آب سطح استخر که معمولاً آلوده و حاوی روغن حمام، ضدآفتاب، آشغال شناور و … بوده برعهده اسکیمرها است.
علاوه بر استفاده از فیلتر، برای برقراری توازن شیمیایی آب استخرها معمولاً مواد شیمیایی به آب تزریق میکنند. استخرها مکان خوبی برای انتقال آلودگی‌ها و باکتری‌های موجود در آب، و عوامل بیماری‌زا از یک فرد به دیگری هستند. در صورتی که توازن شیمیایی آب بهم بخورد مشکلات زیادی برای استخر و شناگران بدنبال خواهد داشت. شایع‌ترین مشکل برهم خوردن تعادل شیمیایی آب تحریک پوستی و چشمی شناگران است. برای رفع این مشکلات معمولاً از سیستم ضدعفونی کننده در استخرهای شنا استفاده میکنند. رایج‌ترین ضدعفونی کننده استخرها هم ماده کلر است. ماده‌ای با نیمه عمر طولانی که قابلیت ماندگاری بلند مدت دارد. اما ممکن است باعث سوزش پوستی و چشمی میان شناگران شود. دیگر ضدعفونی کننده مناسب برای تصفیه آب استخرها برم است که پایداری بیشتری در دماهای بالا در مقایسه با کلر دارد بهمین خاطر گزینه مناسب‌تری برای تصفیه آب تاسیسات جکوزی محسوب میشود. اما درعین‌حال اکسیدکننده ضعیفی است که نسبت به نمک و کلر هزینه بالاتری دارد. گاز ازن که اکسید کننده قوی محسوب میشود دیگر ماده مورد استفاده برای تصفیه آب استخر است که قابلیت تجزیه آلاینده‌های روغنی را دارد. اما ازن را نمی‌توان به تنهایی برای ضدعفونی کردن استخر استفاده کرد چرا که نمی‌تواند تمام آلاینده‌ها را نابود کند. ضمن اینکه غلظت بالای گاز ازن برای سلامتی خطرناک است
گام‌های زیادی در ساخت استخر شنای بتونی بر روی سطح زمین وجود دارد. کل پروژه با بازرسی شروع میشود که شامل طراحی و ارائه پروژه و همچنین دریافت مجوز و تاییدیه است. زمانی که این مرحله طی شود، پروژه ساخت و ساز میتواند آغاز شود.
اولین قدم در ساخت، ایجاد چیدمان استخر است. پیمان‌کار به دقت محل دقیق و شکل استخر روی زمین را بررسی خواهد کرد و زمانی که اشکال تنظیم شود، حفاری میتواند آغاز شود. این بخش با استفاده از لودر انجام میشود تا دیوارهای استخر را حفاری کرده و صاف کند. هنگامی که گودال حفر میشود، میله‌های فولادی برای تقویت دیواره استخر به کار می‌رود.
پس از نصب اسکلت فولادی، همه لوله‌کشی برای بازگشت آب، تخلیه اصلی، و منبع آب انجام میشود. سپس زمان آن رسیده که برنامه بتون پاشی ریخته شود. بتون در قالب حداقل ۶ اینچ فرو ریخته و سپس برای چند روز خشک میشود.
پس از اتمام فاز بتونی، کاشی‌های تزیینی نصب خواهند شد و مرحله لوله‌کشی تکمیل خواهد شد. طراحی و محاسبات به دقت بالا اجرا میشود تا گردش مناسب آب درون استخر تضمین شود. سپس تجهیزات استخر، از جمله سیستم پمپ‌ها و سیستم فیلتراسیون و سیستم الکتریکی و گاز راه‌اندازی میشود.
در مرحله نهایی پروژه، کف آماده خواهد شد و سپس مصالح ساختمانی و زباله از محل پاک سازی خواهد شد. بعد از انجام این کار، داخل استخر با روکش، گچ یا رنگ پوشیده میشود و استخر پر از آب خواهد شد. زمانی که کامل شد، پیمان کاران تجهیزات استخر را امتحان خواهند کرد تا اطمینان حاصل کنند که همه چیز به درستی شروع میشود و روند نگهداری استخر و نگهداری معمول را ادامه خواهد داد.
به طور متوسط، استخرهای بتونی حدود ۳ تا ۱۲ هفته طول می‌کشد تا نصب شود. این بسیار طولانی‌تر از بسیاری از انواع دیگر استخرها است. دلیل این امر این است که بتن باید برای مدتی بعد از ریختن آن سفت شود.
نگهداری
برای حفظ ایمنی استخر، نیاز به نگهداری منظم دارد. نمودار زیر نشان‌دهنده انواع مختلف نگهداری و هزینه‌های متوسط است.
تاسیسات استخر شنا
تاسیسات استخر های شنا بنا به کاربرد و محل استفاده آن ها متفاوت است اما در اکثر استخر ها برای سیستم تاسیسات آن از موتورخانه استفاده می کنند.
با توجه به اینکه استخر های شنا به صورت سرپوشیده و یا سرباز هستند نحوه استقرار و تجهیز موتورخانه آن ها متفاوت است. در استخر های سرباز نیاز به گرمایش و سرمایش محیط نمی باشد و تنها تصفیه و گرمایش آب نیازمند سیستم های تاسیساتی است. این در حالی است که در استخر های سرپوشیده و در پارک های آبی سرپوشیده سیستم های گرمایشی و سرمایشی مناسب باید برای استخر انتخاب گردد و در موتورخانه استخر قرار گیرد. امروزه استفاده از موتورخانه هوشمند نیز رواج یافته است.
در صورت سرپوشیده بودن استخر های شنا نیاز به تهویه سالن، وجود دارد. سالن مورد استفاده باید در درجه حرارت مناسب و رطوبت مطلوب باشد. برای تامین این درجه حرارت باید از وسایل سرمایشی و گرمایشی استفاده کرد که در این کتابچه به بررسی این مسائل نمی پردازیم و تنها به نوع سیستم تامین کننده این حرارت و رطوبت اشاره خواهد شد.
بررسی محاسبات مورد نیاز جهت تجهیزات موتورخانه یک استخر شنا :
· فصل شامل:
· مقدمه استخر
· گرمایش استخر
· فیلتراسیون استخر
· سیستم پمپاژ
. یک مثال طراحی موتور خانه استخر کامل حل شده با توجه به فصول آموزش داده شده.
با پیشرفتهایی که در چند سال اخیر حاصل شده است، شیوه ها و مفاهیم طراحی و ساخت استخرها تغییر پیدا کرده و ویژگی های جدیدی به آنها اضافه شده است. طرح های جدید با توجه به توصیه های مشاوران استخرسازی درباره چیدمان، استقرار و شکل استخر تهیه می شوند. مهندسان تاسیسات نیز باید مطابقت داشتن کلیه تجهیزات استخر را با مقتضیات جریان و فیلتراسیون آن مورد بررسی قررار داده و تایید کنند. البته ملاحظات دیگری چون سیستم های الکتریکی، نوع پمپ ها، نوع فیلترها و شیمی آب نیز وجود دارند.
سازندگان استخرها باید بخوبی با تجهیزات مورد استفاده در استخرها، رنگها و پرداختهای سطوح، شیمی آب، پمپاژ مکانیکی، فیلتراسیون، سیستمهای گرمایش و الکتریکی آشنایی داشته باشند.
استخر مخصوص شنا که در ابعاد استاندارد و ابعاد خانگی ساخته می شود و شامل تاسیسات و تجهیزات مورد نیاز برای تصفیه آب، گرمایش و ضدعفونی کننده می باشد.
حوضچه و استخر جکوزی که با ایجاد دمای ... درجه سانتی گراد ، در ابعاد استاندارد و خانگی ساخته می شود و شامل تجهیزات مورد نیاز جهت گرمایش ، تصفیه می باشد.
اتاق سونای بخار، که در ابعاد با گنجایش استاندارد ساخته می شود شامل تجهیزات کنترل و تولید بخار می باشد.
اتاق سونای خشک که با ایجاد دمای بین الی درجه، در گنجایش و ظرفیت های استاندارد با ساختمان چوبی ساخته می باشد.
استخر شنا (موتورخانه ی استخر شنا)
استخر های شنا برای کاربری های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند که بنا بر کاربری آن، دارای قسمتهای متفاوتی می باشند.
یک استخر عمومی، دارای بخش هایی است که در زیر به آن اشاره می کنیم:
· سالن استخر
· استخر شنا
· جکوزی
· سونا بخار
· سونا خشک
· حوضچه آب سرد
· ورودی
· رخت کن
· دوش ها
· دستشویی ها
برای عملکرد بهینه ی این بخش ها نیاز به یک سیستم تاسیساتی یکپارچه است تا بتواند محیطی مناسب را برای شناگران تامین کند. برای برآورد این نیاز، تاسیسات یکپارچه ای را در فضایی به نام موتورخانه استخر تعبیه می کنند.
موتورخانه های معمولی در تاسیسات استخر دارای تجهیزات زیر می باشند:
· دیگ آبگرم
· دیگ بخار
· سختی گیر
· فیلتر شنی
· مبدل حرارتی
· منبع کویل دار
· موگیر
· شیر آلات و اتصالات
. .1اﺳﺘﺨﺮهای ﻣﻮج‌فشان
این مراکز معمولا پیچیده تر از استخرهای عادی هستند. مراکز موج فشان (Wave Pool) دارای شکل و ظاهر خاصی هستند. دراین استخر ها تجهیزات استخر به صورت مصنوعی امواجی ایجاد کرده و به گردش در میاورند.
2 استخرهای شیرجه‌زنی
شیرجه یکی از زیرشاخه های شنا است و ورزشی بسیار مهیج و پرطرفدار است. ورزشکاران این رشته از تخته شیرجه های با ارتفاعی متغییر بین ۱ تا ۱۰ متر به داخل آب شیرجه زده و مهارت های خودر را به نمایش میگذارند. از آنجایی که معماری فضای داخلی استخر تاثیر زیادی بر روی نحوه شیرجه زدن این ورزشکاران دارد، برای ساخت استخر شیرجه زنی طراحی خاصی مورد نیاز است
در مقایسه با استخرهای شیرجه زنی، اﺳﺘﺨﺮﻫﺎىی عمومی مشروط بر اینکه بر اساس ضوابط اجرا و نگهداری شوند، تنها مجاز هستند که تخته های پرشی را در ارتفاع ۳ متری نصب کنند. درحالی که استخر شیرجه (Diving Pool) میتواند تا ارتفاع ۱۰ متر هم تخته شیرجه و پرش نصب کند.
3. اﺳﺘﺨﺮ چندمنظوره
در برخی مواقع به دلیل کمبود فضا و یا نبود استخرهای تخصصی و متنوع، به ناچار یک مجموعه را برای چندین هدف احداث میکنند. برای مثال میتوان استخرهای مسابقه ای را به گونه ای توسعه داد که بتوان سایر ورزش های آبی را در کنار شنا تحت پوشش قرار دهند. به این استخرها (Multipurpose Pool) نیز گفته میشود
4. اﺳﺘﺨﺮهایی که کفی ﻣﺘﺤﺮک دارند
این استخرها موسوم به (Movable Bottom Pool) هستند و هرچند که چند منظوره اند اما معمولا جهت رفاه حال معلولان ساخته میشوند. کف آن ها با کمک یک سیستم هیدرولیکی میتواند بالا و پایین برود.
۵. اﺳﺘﺨﺮهای دارای سرسره
این استخرها معمولا وسیع هستند و در مساحت بالا احداث میشوند. در این مراکز دست کم چنیدن سرسره ساده و غیرساده با انواع شیبها وجود دارد. سیستم گردش و تصفیه آب و نحوه تزریق مواد شیمیایی این نوع استخرها معمولا پیچیده تر است. با توجه به اینکه بیشتر جنبه تفریحی دارند نحوه ساخت و قوانین اجرا و نگهداری از این مراکز (White Water Slide) شبیه نگهداری استخر های تفریحی است.