اسید سیتریک یکی از مواد شیمیایی است که برای ترش کردن نوشیدنی ها و محصولات غذایی استفاده می شود. همچنین به عنوان یک نگهدارنده برای جلوگیری از خرابی استفاده می شود زیرا باعث افزایش اسیدیته محصولات می شود و بسیاری از باکتری هایی که باعث خراب شدن مواد غذایی می شوند قادر به رشد در محیط اسیدی نیستند.
همچنین در مکمل های غذایی استفاده می شود زیرا بدن هنگام جذب اسید سیتریک، مواد معدنی را بهتر جذب می کند.
اسید سیتریک یا جوهر لیمو بعنوان یک نگهدارنده و طعم دهنده در صنعت تولید مواد غذایی کاربرد گسترده ای دارد طعم ترشی خیلی از مواد غذایی همچون آبنبات ها و لواشک ها و ترشیجات و آبلیموها و نوشابه ها و نوشیدنی ها و اجیل های تفت داده شده و … از سیتریک موجود در آنها است.
بصورت کریستال ها خشک به دوشکل سیتریک آبدار ( مونوهیدرات ) و سیتریک خشک ( آنهیدرات ) است که هردو نوع از نظر ظاهر یکسان و بلوری شکل همانند شکر هستند.
بعنوان نگهدانده در تولید سوسیس و کالباس نیز کاربرد دارد در صنایع تولید آرد و نان جهت بالا بردن کیفیت و ماندگاری کاربرد دارد همچنین در تولید زیتون جهت طعم ترشی سرکه مانند استفاده می گردد.
اسید سیتریک ( Citric Acid ) یا جوهر لیمو یکی از اسیدهای آلی است که در لیموترش و پرتقال وجود دارد. یکی از عمده ترین روش های تولید آن بیوتکنولوژی با استفاده از قارچ آسپرژیلوس نایجر میباشد .
سیتریک اسید یا جوهر لیمو در صنایع نوشابه ، آبمیوه ، آرایشی و بهداشتی و داروئی … استفاده میگردد و علاوه بر طعم دهندگی باعث تنظیم PH نیز میشود .
اسید سیتریک در دو نوع اسید سیتریک مونوهیدرات ( آبدار ) و اسید سیتریک آن هیدروز ( خشک یا بدون آب ) بصورت پودر کریستال تولید شده و عموما در کیسه های کاغذی چند لایه بسته بندی میگردد و به فروش میرسد .
نوع اسید سیتریک دانه بندی ریز که به نوع فاین معروف میباشد نیز جهت مصارف خاص تولید میشود .
اسید سیتریک چگونه تولید می شود؟
اسید سیتریک به طور طبیعی در میوه های مرکبات یافت می شود، اما تولید اسید سیتریک از میوه های مرکبات بسیار گران است و تقاضا برای اسید سیتریک بیشتر از موجودی مرکبات است. بنابراین، هنگامی که اسید سیتریک را در برچسب محصول مشاهده می کنید، می توانید مطمئن باشید که این پودر است که از تخمیر قند ساخته شده است.
Aspergillus niger (یک قارچ که معمولا در صنعت داروسازی استفاده می شود) با شکر تغذیه می شود و آن را به یک محلول مایع تبدیل می کند. این محلول با آهک (هیدروکسید کلسیم) مخلوط شده است که باعث ایجاد نمک سیترات از محلول می شود (رسوب). سپس سیترات سدیم با اسید سولفوریک برای تولید اسید سیتریک بکار میرود .
ترکیبی سفید رنگ با قدرت بازی بسیار بالا است که با فرمول شیمیاییKOH نشان داده می شود و با نام های هیدروکسید پتاسیم ، پتاس ، پتاس کاستیک ، پتاس سوزآور و پتاس پرک نیز شناخته می شود.
بر خلاف هیدروکسید سدیم ، هیدروکسید پتاسیم عاری از کلر می باشد و در نتیجه می توان ازآن برای خنثی سازی محلول ها و موادی که باید در عدم حضور کلر خنثی شوند استفاده کرد.
هیدروکسید پتاسیم نسبت به مقدار بیشتری در آب حل می شود. هدروکسید پتاسیم، جامدی بی بو، سفید و ناهموار است که اغلب محلول درآب است و در ساخت صابون، به عنوان الکترولیت در باتری های قلیایی و در قلیایی و در آبکاری الکتریکی، لیتوگرافی و رنگبرها استفاده می شود.
همانند هیدروکسید سدیم ، پتاس ماده بی رنگ و یک نمونه از بازهای قوی است و کاربردهای بسیاری در صنعت و کشاورزی دارد. بیشترین کاربرد این ترکیب واکنش نسبت به اسیدها و خاصیت خورندگی آن است.
پتاس مانند هیدروکسید سدیم به هنگام حل شدن در آب گرما تولید می کند. این ماده در تماس با دست به راحتی آب شده و دست را چرب و تولید صابون می کند.
صابون تولید شده از واکنش چربی پوست با پتاس بوجود می آید. همچنین واکنش تدریجی پتاس با دی اکسید کربن موجود در هوا می تواند منجر به تولید کربنات پتاسیم شود.
موارد مصرف و کاربرد هیدروکسید پتاسیم :
هیدروکسید پتاس خالص را می توان از واکنش هیدروکسید سدیم با پتاسیم ناخالص به دست آورد. این ترکیب را معمولا به صورت قرص های شفاف فروخته می شود، که در تماس با هوا چسبناک می شود، پتاس یا همان هیدروکسید پتاسیم حاوی مقدار متغیری از آب است و انحلالش در آب بسیار گرما زا است.
محلول های پتاس با غلظت حدود۵% در تماس با پوست تحریک کننده، در حالی که با غلظت های بالاتر از ۲% خورنده هستند. در دمای اتاق، تقریبا ۱۲۱ گرم هیدروکسید در ۱۰۰ میلی لیتر آب قابلیت حل شدن دارد.
به دلیل بالا بودن میل ترکیبی هیدروکسید پتاسیم با آب، در آزمایشگاه ها از آن به عنوان ماده خشک کننده نیز استفاده می شود.
هیدروکسیدپتاسیم، بازی قوی و تشکیل دهنده محلول های قلیایی در آب و دیگر حلال های قطبی است. این محلول ها قادربه پروتون زدایی بسیاری از اسیدها، حتی اسیدهای ضعیف، هستند در شیمی تجزیه تیتراسیون با استفاده از محلول های پتاسیم برای سنجش اسیدها استفاده می شود.
از هیدروکسید پتاسیم برای تولید سایر ترکیبات پتاسیم نظیر پرمنگنات پتاسیم ، کربنات پتاسیم ، فسفات های پتاسیم نظیر دی فسفات تترا پتاسیم، یدات پتاسیم، سیانید پتاسیم، تولید رنگدانه ها تولید شیشه، تولید صابون های مایع با کیفیت بالا، ساخت گازوئیل از نباتات، خنثی سازی محلول های اسیدی و در تولید مواد شیمیایی استفاده می شود.
موضوع قانونی در تحقیقات مقدماتی ضد دامپینگ هیات بازرگانی
موضوع قانونی در تحقیقات ضد دامپینگ مقدماتی هیات بازرگانی این است که آیا دلیل قابل قبولی وجود دارد که نشان دهد یک صنعت در ایالات متحده به صورت جدی صدمه می بیند یا با خسارت جدی به دلیل واردات اسید سیتریک و سیترات سدیم که ادعا می شود در قیمت پایینتر از قیمت بازار فروخته میشوند، تهدید می شود.
اسید سیتریک و سیترات سدیم از چین
اسید سیتریک و سیترات سدیم ساخت آمریکا در حدود ۱.۵۰$ – ۱.۷۰ $ به ازای هر پوند (واحد وزن برابر با ۴۵۴ گرم) فروخته شد و وارد شده از چین در حدود ۰.۴۱ $ در سال ۱۹۹۹ و ۰.۵۱ $ در سال ۱۹۹۶ به ازای هر پوند در بازار آمریکا فروخته شد.
در نتیجه اسید سیتریک و سیترات سدیم وارد شده از چین از ۲۵.۵ میلیون پوند در سال ۱۹۹۶ به ۳۶.۵ میلیون پوند در سال۱۹۹۷ و به ۴۴.۲ پوند در سال ۱۹۹۸ و شپس به ۶۶.۰ میلیون پوند در نه ماه اول سال ۱۹۹۹ افزایش یافت.
ارزش آنچنان وارداتی از ۱۴.۹ میلیون دلار در سال ۱۹۹۶ به ۲۰.۰ میلیون دلار در سال ۱۹۹۷ و سپس به ۲۲.۶ میلیون دلار در سال ۱۹۹۸ و ارزش میان دوره ای ۳۲.۷ میلیون دلار در سال ۱۹۹۹ افزایش یافت.
واردات از چین سهم آنها را از بازار بین المللی از ۵.۷ درصد در سال ۱۹۹۶ به ۷.۶ در صد در سال ۱۹۹۷ و سپس به ۸.۷ در صد در سال ۱۹۹۸ . در طول میان دوره ها در سال ۱۹۹۹ واردات از چین ۱۶.۲ در صد از بازار را در سال ۱۹۹۹ به خود اختصاص داد.
شرکتهای داخلی آمریکایی با احساس فشار واردات چین ادعا کردند که واردات چینی زیر قیمت تمام شده به بازار آمریکا ریخته می شوند و از دولت ایالت متحده خواستند تا مالیات ضد دامپینگ (ضد قیمت شکنی) تا ۳۵۵% علیه واردات چینی ببندند.
سابقه عملی ضد دامپینگ
در ۱۵ دسامبر ۱۹۹۹ ، یک دادخوست با هیات بازرگانی بین المللی آمریکا و سازمان داک( شرکتهای آرچل دنیل میدلند ،کارگیل،اسید سیتریک تیت و لیل) با این ادعا که یک صنعت در ایالات متحده با صدمه جدی به دلیل قیمت پایینتر از بازار واردات اسید سیتریک و سیترات سدیم از چین تهدید می شود.
سازمان داک رسیدگی مقدماتی مربوط به دامپینگ را شروع کرد واختلاف قیمت ها را براساس مقایسه قیمت صادراتی با ارزش معمول بین محدوده ۲۱۱.۵۸ الی ۳۰۷.۷۹ درصد تخمین زد. به همین ترتیب هیات بازرگانی بین المللی ایالات متحده تحقیقات مقدماتی مربوط به خسارت وارده (قابل اجرا از ۱۵ دسامبر۱۹۹۹) را آغاز کردند
اهمیت قانونی تحقیقات مقدماتی ضد دامپینگ هیات بازرگانی
اگر هیات بازرگانی هیچ گونه صدمه مهم یا تهدید خسارت جدی را شناسایی نکند، تحقیقات ضد دامپینگ پایان می پذیرد و هیچ مالیات ضد دامپینگی به این واردات خارجی بسته نمی شود.
اگر هیات بازرگانی خسارت جدی یا احتمال خسارت جدی را شناسایی کند ، تحقیقات ضد دامپینگ وارد مرحله نهایی خواهد شد و همزمان با توجه به نتیجه نهایی تحقیقات یک مالیات ضد دامپینگ مقدماتی به واردات خارجی بسته خواهد شد و پروانه گمرکی تا زمانیکه وارد کننده ها مالیات ضد دامپینگ بسته شده مقدماتی را پرداخت نکنند صادر نخواهد شد.
زمانی که از پمپ تصفیه استخر غیر استاندارد که راندمان کمی دارد و تنها با یک سرعت یکنواخت، آب استخر را تصفیه می‌کند استفاده شود، روزانه انرژی بسیار زیادی هدر میرود. علاوه بر این، فاکتورهای دیگری مانند روشن کردن پمپ آب استخر برای یک مدت طولانی، عدم ضدعفونی کردن آب و به هم خوردن تعادل شیمیایی آن، که همگی در ارتباط با پمپ استخر هستند، هر کدام به نوعی باعث هدر رفت انرژی کل در فضای استخر و تاسیسات استخر میشوند.
۱. هرچه موانع بر سر مدار تصفیه آب استخر کمتر باشد، هدر رفت انرژی نیز کمتر است
یک مسیر لوله کشی فرضی را در نظر بگیرید. هرچقدر این مسیر صاف، راست و مستقیم تر باشد، جریان آب و مدت زمان حرکت آن نیز بیشتر خواهد بود و کار استهلاک تجهیزات استخر و قطعات الکتریکی بر سر مسیر آن نیز کمتر میشود. اما اگر مسیر لوله کشی پر پیچ و خم باشد و یا موانع مختلفی در مسیر باشد، جریان و مدت زمان عبور آب کاهش پیدا خواهد کرد. در این مسیر فرضی، سایز لوله و فیلتر موجود در مسیر میتوانند در سرعت و زمان جریان آب تاثیر داشته باشند. به این صورت که هرچه قطر لوله و سایز سیستم فیلتراسیون بزرگتر باشد، مقاومت کمتری در جریان آب ایجاد می شود و برعکس این قضیه نیز صادق است.
۲. تنها زمانی از پمپ آب استخر استفاده کنید که واقعا به آن نیاز باشد
هرچه پمپ تصفیه استخر کمتر و بهینه تر کار کند به طبع در بخشی هرچند کوچک از هزینه های تعمیر ونگهداری استخر، صرفه جویی خواهد شد. اما توجه کنید که خاموش بودن یا کاهش بی دلیل استفاده از پمپ باعث افزایش بار فیلتراسیون خواهد شد. زیرا هرچه پمپ کمتر کار کند زحمت فیلتراسیون و ضدعفونی نیز بیشتر میشود. در بحث طراحی و ساخت استخر ها اغلب ذکر میشود که مدت زمان روشن بودن پمپ آب استخر دست کم ۸ ساعت در روز باشد. بر همین اساس زمانی که استخر بسیار پر استفاده است و یا هوا بسیار گرم است حداکثر تا ۱۶ ساعت میتوان پمپ آب را در شبانه روز روشن گذاشت. و به طور کلی مناسبترین بازه زمانی روشن بودن پمپ آب استخر میتواند ۱۲ تا ۱۵ ساعت باشد.
۳. به جای یک سرعته بودن پمپ، از پمپی با سرعت‌های متغییر استفاده کنید
پمپ های با سرعت متغییر قابل تنظیم هستند و میتوان سرعت را در آن ها کاهش یا افزایش داد. به طبع هرچه سرعت کمتر باشد میزان ذخیره انرژی و هدررفت آن نیز کمتر میشود. در بازار تاسیسات استخر ، پمپ هایی در دسترس هستند که دارای چند سطح سرعت هستند و میتوان به صورت دستی سرعت پمپ را تغییر داد. خوشبختانه نمونه های دیگری نیز وجود دارند که به صورت هوشمند سرعت و جریان آب را تشخیص میدهند و در مواقع لزوم خودشان سرعت را کم و زیاد میکنند. و اینگونه تا حد زیادی در مصرف انرژی صرفه جویی میشود
آسه سولفام کا یک شیرین کننده مصنوعی میباشد. شیرینی آن تقریباً ۲۰۰ برابر ساکاروز است و پروفیل شیرینی آن مشابه با ساکاروز است.
زمانی که همراه با سوربیتول استفاده گردد شیرینی اولیه و طعم را بهبود می دهد.
به حرارت مقاوم است و پس طعم نامطلوب (aftertaste) ندارد.
استفاده از آسه سولفام کا در پودرهای نوشابه، ژله ها، پودینگ ، شکلات و آدامس مجاز می باشد.
آسپارتام (Aspartame) :
شیرین کننده مصنوعی میباشد. نام شیمیایی آن ۳- آمینو – N (دکربوکسی فنیل) ساکسییک اسید متیل استر می باشد.
پودر کریستال آن سفید و بی بو می باشد و تقریباً ۲۰۰ برابر شیرین تر از ساکاروز است. استفاده از آن در بسیاری کشورها مجاز است.
اولین نوشابه‌های رژیمی در سال ۱۹۸۲به بازار جهانی معرفی شدند. به طور معمول در این نوشیدنی‌ها به جای شکر از آسپارتام و آسه سولفام استفاده میشود. آسپارتام و آسه سولفام یک شیرین‌کننده غیرساکاریدی است که امروزه با نام‌های تجاری مختلف در بیش از ۶۰۰۰محصول مختلف در کشور استفاده میشود.
آسپارتام در سال ۱۹۶۵توسط جیمز شلاتر و به صورت کاملا اتفاقی در طی تحقیقاتی برای ابداع داروی ضد زخم معده کشف شد!بی خطر بودن آسپارتام در سال ۱۹۷۴توسط اداره غذا و داروی آمریکا (FDA) تایید شد و از آن زمان مصرف آن در کشورهای مختلف رو به فزونی نهاد.
میزان حداکثری تایید شده برای مصرف روزانه آسپارتام و اس سولفام عددی بسیار بالاتر از میزان آسپارتام و آس سولفام موجود در نوشابه‌های رژیمی است.گرچه از نظر محتوای قندی، نوشابه‌های رژیمی گزینه مناسبی به شمار می‌روند اما مصرف آنها به مقدار زیاد توصیه نمی‌شود.
وجود اسید فسفریک و گازکربنیک در این نوشابه‌ها، همانند نوشابه‌های معمولی مانع از جذب عناصر حیاتی مانند کلسیم، پتاسیم، روی، منیزیم و آهن میگردد. همچنین شرایط نگهداری نوشابه‌های رژیمی (در داخل یخچال) در حفظ سلامت آنها بسیار مهم است .
آیا آسپارتام امن است؟
پس از بررسی مطالعات علمی روی مواد شیمیایی ، اداره غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال ۱۹۸۱ تعیین کرد که آسپارتام برای استفاده در غذاها امن است.
مطالعات بالینی دقیق نشان می دهد که آسپارتام آلرژی زا نیست .
با این حال، برخی از افراد مبتلا به بیماری ژنتیکی فنیل کتونوری هستند و زنان باردار با هیپر فنیل آلانین (سطح بالایی از فنیل آلانین در خون) با آسپارتام مشکل دارند بنابراین، FDA تصریح کرده است که تمام محصولات حاوی آسپارتام باید دارای برچسب هشدار دهنده به فنیل کتونوری باشند که شیرین کننده حاوی فنیل آلانین است